Veel vrouwen met een autismespectrumstoornis ervaren gevoelens van eenzaamheid. Dit komt omdat ze vaak geen aansluiten vinden met leeftijdsgenoten of andere mensen in het leven. De maatschappij verwacht van vrouwen dat ze zich conformeren aan een reeks sociale normen. Maar dit is moeilijk als je gediagnosticeerd bent met autisme en moeite hebt met het oppikken van (non-verbale) signalen. Kletsen en het praten over koetjes en kalfjes maken deel uit van de sociale interactie tussen mensen. Vrouwen met autisme houden echter niet altijd van deze sociale praatjes. Ze hebben ook moeite om nuances in de communicatie te begrijpen. Veel vrouwen zonder autisme maken namelijk gebruik van indirecte en non-verbale vormen van communicatie. Denk bijvoorbeeld aan het maken van gezichtsuitdrukkingen of de intonatie van de stem om gewichtigheid over te brengen. De sociale communicatie en het uitpluizen van al die signalen kunnen hierdoor voor vrouwen met autisme veel energie kosten. Bovendien hebben vrouwen met autisme vaak specifieke interesses en kunnen niet altijd opbrengen om interesse te tonen in onderwerpen die een ander aangaan. Uiteindelijk leidt dit alles ertoe dat vrouwen met autisme zich vaak als een buitenstaander voelen.
Gevolgen van pesterijen en sociale afwijzingen
Helaas worden of zijn veel vrouwen met autisme slachtoffer geworden van pesterijen. Niet alleen op school, maar ook op het werk komt pestgedrag voor. Hoewel de vrouwen graag verbinding willen met maken anderen en betekenisvolle relaties willen opbouwen, worden ze vaak afgewezen of belachelijk gemaakt. Ook kan het voorkomen dat ze niet worden begrepen door hun leeftijdsgenoten. Vaak heeft dit te maken met een directe communicatiestijl of een gebrek aan oogcontact en gezichtsuitdrukkingen. Tijdens gesprekken kan het gedrag van vrouwen met autisme als onbeleefd worden ervaren terwijl dit meestal niet hun bedoeling is.
Sociale afwijzing zorgt ervoor dat vrouwen met autisme twijfelen aan hun sociale vaardigheden en eigenwaarde. Hieruit komt het gevoel voort dat ze anders zijn dan anderen. Veel vrouwen met autisme hebben van nature moeite om te begrijpen wat ze moeten zeggen of doen tijdens gesprekken. Deze angst zorgt ervoor dat zij nog meer druk leggen op gesprekken wat uiteindelijk gevoelens van onzekerheid vergroot. En zo is de vicieuze cirkel rond. Uiteindelijk kunnen de angsten zo erg oplopen dat zij een sociale angst ontwikkelen, een zeer laag zelfbeeld hebben op een depressie ontwikkelen. Ook bestaat de kans dat zij zich van de buitenwereld gaan afsluiten en in een sociaal isolement terechtkomen. Dit allemaal om de negatieve gevoelens van afwijzing te vermijden.
Vrouwen maken gemakkelijker contact met mannelijke leeftijdsgenoten
Naar aanleiding wat veel therapeuten in de praktijk opmerken, is dat vrouwen met autisme gemakkelijker vrienden maken met mannelijke leeftijdsgenoten dan met vrouwelijke leeftijdsgenoten. Het gaat dan meestal wel om mannen die ook een autismespectrumstoornis hebben. Het contact met deze mannen verloopt soepeler omdat zij ook in gesprekken sneller geneigd zijn om over feiten en statistieken te praten dan over gevoelens of alledaagse onderwerpen.
Vrouwen met autisme lopen echter een groter risico op seksuele uitbuiting en aanranding. Een onderzoek dat is uitgevoerd in 2019 in Londen liet zien dat vrouwen met autisme vaker risicovol seksueel gedrag vertoonden dan vrouwen in het algemeen. Vrouwen met autisme in de studie gaven aan dat ze dit risicovolle gedrag vertonen omdat ze moeite hebben met het begrijpen van sociale situaties. Veel soortgelijke verhalen komen in de Nederlandse praktijk voor. Vrouwen hebben vaak moeite om ‘rode vlaggen’ in een relatie te herkennen zoals ongelijkheid en grenzeloos gedrag. Hierdoor kan het moeilijk zijn om een gezonde relatie op te bouwen.
Vrouwen zijn goed in het maskeren van symptomen van autisme
Vrouwen zijn over het algemeen goed in het ‘camoufleren’ of ‘maskeren’ van kenmerken van autisme. Vaak hebben ze het gevoel dat ze zichzelf anders moeten voordoen om in de ‘gewone’ wereld te passen. Dit kan leiden tot gevoelens van oneerlijkheid naar de buitenwereld toe en wordt ook wel het ‘imposter syndroom’ genoemd. Vrouwen met autisme hebben een grotere kans om dit syndroom te ontwikkelen. Het is geen officiële psychische stoornis, maar gevoelens van eenzaamheid kan het maskerende gedrag zeker teweegbrengen.
Waar ook vaak het imposter syndroom voorkomt, is op het werk. Veel hoogfunctionerende vrouwen met autisme hebben een beroep dat doorgaans door mannen wordt uitgevoerd. Vrouwen met én zonder autisme die werken in deze echte ‘mannensectoren’ krijgen vaker te maken met minachtend en beledigend gedrag vanwege hun geslacht. Deze pesterijen zijn bedoeld om vrouwen te ondermijnen en vernederen. Dit kan ervoor zorgen dat vrouwen het gevoel krijgen dat ze niet in die werkomgeving thuishoren en kan ervoor zorgen dat iemand het imposter syndroom ontwikkelt of dat klachten ervan verergeren. Vrouwen gaan zich op de werkvloer anders gedragen om erbij te willen horen. Als je dus als vrouw een autismespectrumstoornis hebt en in een door mannen gedomineerde industrie werkt, heb je een hoger risico op het imposter syndroom en dus op gevoelens van eenzaamheid.
Eenzaamheid door geen herkenning van autisme bij vrouwen
Autisme bij hoogfunctionerende vrouwen wordt vaak niet herkend tenzij ze het natuurlijk zelf onthullen. Maar of iemand in het spectrum valt, is niet van iemands gezicht af te lezen. Autisme gerelateerd gedrag is over het algemeen meer geaccepteerd bij mannen dan bij vrouwen. Vrouwen leiden vaker onder sociale druk die hen wordt opgelegd door normen enwaarden die de maatschappij van hen verwacht. Dit komt omdat vrouwen door hun geslacht vaak harder moeten werken om hetzelfde te bereiken als het mannelijk geslacht. En, zoals eerder vermeld omdat autisme gerelateerd gedrag minder wordt geaccepteerd bij vrouwen. De genoemde oorzaken kunnen ervoor zorgen dat vrouwen met autisme zich vaker eenzamer voelen dan mensen zonder autisme. Het niet herkennen van autisme en de diverse worstelingen die vrouwen veelal ervaren, maken het leven niet geheel florissant.
De meeste onderzoeken zijn uitgevoerd onder mannen met autisme waarbij de stoornis zich vaak meer opzichtelijk openbaart en soms ook anders tot uiting komt. Hierdoor hebben veel zorgverleners en professionals niet door dat bepaalde gedrags- en sociale problemen van vrouwen horen bij een autismespectrumstoornis. Dit kan hen isoleren en leidt tot meer eenzame gevoelens. Niemand begrijpt wat ze doormaken, omdat ze op het eerste gezicht niet direct passen in het stereotype autismelabel. Dit maakt het voor veel vrouwen moeilijk om therapie te volgen dat afgestemd is hun unieke behoeften.
Twijfel je weleens of je autisme hebt? Klik dan hier voor de test.
