Eten en Drinken
Vrouwen met een autismespectrumstoornis vertonen vaak repetitief gedrag en hebben beperkte interesses. Dit kan invloed hebben op de inname van voedsel het plannen van maaltijden. Vrouwen met autisme zijn vaak kieskeurige eters en hebben rituelen ontwikkeld eten en drinken. Daarnaast hebben zij vaak een sterke voorkeur voor bepaald voedsel. Een te eenzijdig eetpatroon kan op den duur problemen veroorzaken zoals een vertraagde groei, onder- of overgewicht, vitamine- of mineralentekort, obstipatie en tandbederf.
Eetproblemen
Het verstoorde eetgedrag komt meestal voort uit een voedselaversie, wat ook wel sensorische voedselaversie wordt genoemd. Het is vaak een sensorische overreactie op bepaald voedsel. Zo kan bijvoorbeeld smaak, temperatuur, kleur, geur of textuur van voedsel bij vrouwen met autisme sensorische problemen veroorzaken. Meestal is de textuur en dikte/vloeibaarheid van voedsel de belangrijkste reden waarom bepaald voedsel wel of juist niet gegeten wordt. Zo kan het bijvoorbeeld voorkomen dat iemand overmatig ontbijtkoek eet of geen vloeibaar voedsel met vaste stukjes kan verdragen. Ook is het mogelijk dat zelfs een hele voedselgroep (bijvoorbeeld fruit) wordt vermeden. Doorgaans hebben de meeste vrouwen met autisme voorkeur voor voedsel met zachte structuren en voedsel dat gemakkelijk smelt als je het in de mond zit.
Vrouwen met autisme kunnen ook ondergevoelig zijn voor bepaalde voedingsmiddelen. Dit kan betekenen dat ze niet of verminderd geuren waarnemen en minder gemakkelijk smaken proeven. Hierdoor kan het voorkomen dat eten zeer pikant bereid wordt of dat er te veel zout gebruikt wordt bij maaltijden. Indien iemand ondergevoelig is voor bepaald voedsel dan kan dat het plezier omtrent eten verminderen.
Volwassenen met eetproblemen
Afwijkend eetgedrag zie je voornamelijk terug bij kinderen met autisme, maar ook volwassenen blijven vaak in hun leven voedselvoorkeuren houden. Het verschil met kinderen is dat volwassenen met autisme vaak geleerd hebben zich aan te passen aan de omgeving waardoor problemen omtrent eten en drinken minder zichtbaar zijn. Bekende eigenschappen van autisme, zoals rigiditeit en een verhoogde zintuiglijke gevoeligheid, beïnvloeden het eetgedrag dus ook nog op latere leeftijd bij mensen.
Het goede nieuws is dat er meestal wel oplossingen zijn om (ongezonde) eetgewoonten aan te pakken. Zo kun je in plaats van zout andere kruiden of dieetzout gebruiken en naar feesten kun je bijvoorbeeld jouw eigen voedsel en snacks meenemen.
Een verstoord honger- en dorstgevoel
Vrouwen met autisme kunnen ook moeite hebben met het aanvoelen van honger en dorst. Vaak zijn ze hiervoor ondergevoelig waardoor niet op tijd wordt gegeten of gedronken terwijl het lichaam wel vocht of voedsel nodig heeft. De prikkels worden gewoonweg niet goed doorgegeven aan de hersenen. Hetzelfde geldt voor het verzadigingsgevoel. Als vrouwen met autisme minder snel een verzadigd gevoel hebben tijdens een maaltijd dan wordt gemakkelijk te veel gegeten. Gezien het feit dat prikkels van honger- en dorst minder goed worden doorgegeven komt over- of ondergewicht vaker voor bij vrouwen met autisme.
Daarnaast kan het voorkomen dat iemand volledig opgaat in een bepaalde activiteit waardoor men vergeet te eten. Het tegenovergestelde kan ook voorkomen: men heeft moeite om zich gedurende langere tijd op één taak te concentreren waardoor het lastig is om van begin tot eind aan tafel te zitten.
Oorzaken van eetproblemen
De oorzaken van voedselaversies bij mensen met autisme zijn nog niet geheel bekend. Daarom zijn onderzoekers nog altijd op zoek naar de oorzaken ervan. Zo worden bepaalde voedingsmiddelen niet gegeten door afkeer uit angst voor de gevolgen. Onderzoeken die nu gaande zijn richten zich op het verlichten van angstgevoelens die gepaard gaan bij het eten of drinken van specifieke voedingsmiddelen.
Zoals hierboven is te lezen, is een hoge sensorische gevoeligheid een veelvoorkomend probleem bij vrouwen met autisme. Het beïnvloed op een negatieve manier het eetpatroon. Daarnaast kan een onderontwikkelde mondmotoriek eetproblemen bij mensen met autisme veroorzaken. De mondmotoriek omvat de spierkracht, het bewegingsbereik, coördinatie en het vermogen om voedsel fijn te kauwen in de mond. Om voedsel op de juiste manier te eten, zijn bepaalde vaardigheden nodig. Wanneer een persoon met autisme dergelijke vaardigheden mist, kan men voedsel weigeren of uitspugen. In ergere gevallen verslikt iemand zich in zijn of haar eten of moet overgeven.
Een eetprobleem: een kenmerk van autisme?
Eetproblemen en specifieke eetgewoonten komen veel voor bij mensen met autisme. Het komt zelfs zo vaak voor dat sommige onderzoekers van mening zijn dat het als kenmerk gezien kan worden van een autismespectrumstoornis.
Onderzoeker en hoogleraar psychiatrie Susan Mayes ontdekte dat afwijkend eetgedrag bij 70% van de kinderen met autisme voorkwam. Dit betekent dat eetproblemen bij kinderen met autisme 15 keer vaker voorkomt in vergelijking met de rest van de kinderen. Daarnaast blijkt uit onderzoek dat gemiddeld 25% van de vrouwen die aan anorexia lijdt, voldoet aan de criteria van autisme. Deze uitkomst leidt tot de veronderstelling dat vrouwen met autisme een verhoogde kans hebben om anorexia te ontwikkelen. Ook uit andere onderzoeken blijkt dat vrouwen met anorexia vaak veel eigenschappen van autisme vertonen.
Ondersteuning nodig?
Wanneer eten een probleem vormt in het dagelijks leven kan een diëtist worden ingeschakeld. Een diëtist kan mensen helpen om met bepaalde voedselaversies om te gaan zodat deze aversies afnemen. Daarnaast kan in geleidelijke stappen een gevarieerd eetpatroon opgesteld worden.
Een logopedist kan ook mensen met eetproblemen helpen. Zij zijn expert op het gebied van de motorische vaardigheden van de mond en geven mensen met autisme handvatten hoe zij in het dagelijks leven met eetproblemen kunnen omgaan.