Hulphonden kunnen worden ingezet bij volwassenen en kinderen met fysieke handicaps, leerstoornissen, dementie en autisme. Zij kunnen mensen in vele opzichten helpen. Zo kan een hond hen (emotionele) steun bieden en eenzaamheid verminderen. Sommige honden, genaamd autismegeleidehonden, worden speciaal opgeleid of getraind om mensen met autisme in het dagelijks leven te ondersteunen bij activiteiten. Veel mensen met een autismespectrumstoornis ontwikkelen een speciale band met hun hond. Hieronder staan 10 manieren hoe honden een positieve bijdrage leveren aan mensen met autisme.
- Verkeersveiligheid. Honden kunnen het verkeersveiligheidsbewustzijn verhogen en ervoor zorgen dat mensen met autisme veiliger zijn wanneer ze naar buiten gaan. Een hond beschermt hen bij drukke en hectische kruispunten. Ook bij verkeerssituaties die veel prikkels geven, kan een hond meer rust en overzicht bieden.
- Actievere leefstijl. Een hond zorgt ervoor dat je elke dag een paar rondjes in de buurt moet wandelen. Soms moet een hond ook getrimd worden en dat betekent dat de hond actief aan de slag moet om in vorm te blijven. Stokken gooien, wat dollen en soms kleine stukjes meerennen met de hond, is niet alleen goed voor de lichaamsbeweging, het zorgt ook voor een opgeruimder hoofd.
- Een beste vriend. Onlangs kwam een verhaal in het nieuws over een jongen met autisme die zelfmoordneigingen had. Hij kreeg een hulphond toegewezen. Enkele weken later gaf hij aan dat de hond hem erg hielp in zijn leven. Zijn depressieve gevoelens waren minder geworden, ze waren onlosmakelijk verbonden met elkaar.
- Minder stress. Een universiteit die honderd gezinnen ondervroeg die allen meerdere workshops voor honden hadden bijgewoond, zagen dat een hond niet alleen stress verminderde bij de persoon met autisme, ook de andere gezinsleden ervaarden minder stress. Dit komt onder andere doordat bij het aaien en knuffelen van dieren het hormoon oxytocine vrijkomt. Oxytocine zorgt ervoor dat mensen zich minder angstig en gespannen voelen waardoor men dus minder stress ervaart.
- Angst overwinnen. De aanwezigheid van een speciaal getrainde hond kan helpen om met stressvolle en angstige situaties om te gaan. Denk bijvoorbeeld aan uitstapjes naar de tandarts, doktersbezoeken, supermarkten en andere aangelegenheden. Honden hebben het bijzondere vermogen om aan te voelen wanneer iemand in een stressvolle situatie zit. De hond kan de persoon hiervoor waarschuwen door bijvoorbeeld kort te blaffen. De persoon met autisme wordt hierdoor minder overvallen met stressgevoelens en kan hierop inspelen. Vaak is het namelijk zo dat mensen met autisme niet altijd goed hun eigen gevoelens en emoties herkennen. Indien een hond hen hiervan op de hoogte brengt, kan erger voorkomen worden.
- Nieuwe kansen. Het leven van mensen met autisme kan gedomineerd worden door routines en beperkte interesses. De komst van een hond kan helpen om nieuwe dingen uit te proberen. Door regelmatig in de buurt de hond uit te laten, kom je op een gegeven moment veel bekende hondenuitlaters tegen die een gesprek met je aanknopen. Ook is het soms nodig dat hond een cursus moet volgen of ingeënt moeten worden waardoor nieuwe ervaringen worden opgedaan.
- Sensorische ondersteuning. Een hond kan signalen herkennen wanneer iemand zijn of haar grenzen overschrijdt en eigenlijk hersteltijd in moet lassen. Net zoals bij het ervaren van stress of angst, kan de hond door middel van signalen dit aan iemand laten weten. Hierdoor kan op tijd ingegrepen worden en ergere overprikkeling voorkomen worden. Daarnaast is het voor veel mensen geruststellend wanneer ze in hun overprikkeling een vertrouwd persoon, of in dit geval dier, zien en hen kunnen aaien en knuffelen.
- Meer uitstapjes. Doordat honden onder andere bescherming bieden, durven mensen sneller uitstapjes te ondernemen. Een gezin wordt mobieler en kan meer plezier ervaren met elkaar.
- Meer praten. Een onderzoek wees uit dat volwassenen met autisme baat hebben bij therapiesessies met dieren. De onderzoekers merkten op dat de volwassenen spraakzamer werden en dat hun gevoel voor humor meer naar voren kwam nadat zij in contact waren geweest met honden.
- Vriendschappen opbouwen. In het dagelijks leven is het opbouwen van vriendschappen en het behouden van deze vriendschappen vaak een hele opgave voor mensen met autisme. Honden bieden een onvoorwaardelijk vriendschap (en gezelschap). Daarnaast kan een sterke band met een hond ervoor zorgen dat sociale vaardigheden verbeteren en het zelfvertrouwen in vriendschappen toeneemt.
Bij welke organisaties kun je terecht?
De organisatie KNGF leidt diverse geleidehonden op waaronder autismegeleidehonden. Bij KNGF komen kinderen tussen de drie en zeven jaar in aanmerking voor een ‘buddyhond’, zoals dat bij het KNGF genoemd wordt. Deze buddyhonden zijn getraind om kinderen met autisme buitenshuis te begeleiden. Voor volwassen mensen met autisme bieden zij op dit moment geen hulphonden aan.
Bij stichting SAAC kunnen volwassenen met een deskundige op zoek gaan naar een geschikte pup. Een pup wordt altijd door een interne coach of door een externe gedragsdeskundige getest of hij bij het baasje past. Er wordt gekeken welke gedragingen de hond moet bezitten zodat de persoon met autisme zo goed mogelijk in het dagelijks leven ondersteund kan worden. Helaas kan stichting SAAC niet geheel opgeleide begeleidingshonden voor mensen met autisme ter beschikking stellen.
Daarnaast zijn er nog vele andere organisaties die ‘autismetrainingen’ verzorgen voor honden. Je leert hierbij onder deskundige begeleiding om je eigen hond te trainen om bijvoorbeeld spanning en blokkades te signaleren.